PANA o ryzyku oszustwa

Polska Agencja Nadzoru Audytowego, kontynuując przybliżanie treści dotyczących audytu w okresie COVID-19, zwraca uwagę na ryzyko oszustw – jego identyfikację oraz ocenę, odwołując się przy tym do informacji zamieszczonych na stronie internetowej IFAC oraz do dwóch opracowań Deloitte (informacje i opracowania są przygotowane w j. angielskim). PANA zachęca do zapoznania się z pełną treścią tych opracowań i przypomina, że rozważania związane z ryzykiem oszustwa należy powiązać ze standardem KSB 240 – „Obowiązki biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw”. PANA przypomina także, że w przypadku natknięcia się na przypadki oszustwa biegli rewidenci powinni kierować się wskazaniami w szczególności par. 38 KSB 240 dotyczącego braku możliwości kontynuowania zlecenia.

PANA wskazuje, że biegli rewidenci powinni zwrócić szczególną uwagę na następujące ryzyka:

• zawyżanie przychodów,
• przesłanki obniżenia wartości aktywów oraz konieczność utworzenia rezerw,
• manipulacje wysokością szacunków ujmowanych w księgach rachunkowych,
• restrukturyzacja i celowe „topienie” trudnych kosztów,
• kapitalizacja i nieprawidłowe aktywowanie kosztów,
• niepełne ujawnienia,
• manipulowanie wysokością marży,
• zaburzenia systemu kontroli wewnętrznej w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych.

PANA zwraca także uwagę na te aspekty kontroli wewnętrznej, które w kontekście sprawozdawczości finansowej są obecnie narażone na największe ryzyko nadużyć:

• ogólny nadzór zarządu nad systemem kontroli wewnętrznej,
• kontrolę kierownictwa w kontekście szacunków ujmowanych w księgach rachunkowych,
• weryfikację przebiegu transakcji biznesowych,
• płatności gotówkowe,
• automatyczne mechanizmy kontrolne,
• efektywność procesów zleconych na zewnątrz organizacji,
• zasady dostępu do systemów IT,
• zmiany zarządu i kluczowych pracowników,
• infrastrukturę do pracy zdalnej,
• metody pomiaru ryzyka w działalności gospodarczej,
• bieżące procesy monitoringu,
• ryzyka związane z pracownikami,
• komunikację,
• sposoby testowania efektywności kontroli wewnętrznej.

Pełna treść opracowania PANA dostępna jest tutaj.