Atestacja sprawozdania beneficjenta przez biegłego rewidenta

9 marca 2023 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli Polskiej Izby Biegłych Rewidentów („PIBR”), Ministerstwa Rozwoju i Technologii („MRiT”) oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („NFOŚiGW”). Rozmowy dotyczyły m.in. doprecyzowania zakresu usługi atestacyjnej biegłego rewidenta związanej z rządowym program pod nazwą „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” („program rządowy”).

Program rządowy przyjęty uchwałą nr 1/2023 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2023 r. (por. pkt 14 programu) nałożył na beneficjentów tego programu obowiązek złożenia wraz z rozliczeniem pomocy publicznej raportu niezależnego biegłego rewidenta z wykonania usługi atestacyjnej w zakresie oceny sprawozdania beneficjenta. Założonym celem sprawozdania beneficjenta, zgodnie z programem rządowym, jest przedstawienie przyjętych założeń, wykorzystanych dowodów oraz dokonanych obliczeń w zakresie poniesionych kosztów zakupu energii elektrycznej lub gazu ziemnego oraz wykazanego wskaźnika EBITDA w 2021 i 2022 r. (w podziale na półrocza, jeśli dotyczy) w przypadku złożenia wniosku ze zwiększonym limitem, a także dowodów spełnienia warunków i kryteriów udzielenia Pomocy („sprawozdanie beneficjenta”).

Wnioski o udzielenie pomocy zostały złożone przez wnioskodawców programu rządowego w okresie od 9 lutego do 22 lutego 2023 r. Dokumenty dotyczące rozliczenia pomocy udzielonej w ramach programu rządowego beneficjent ma obowiązek przedstawić NFOŚiGW („operatorowi programu”) do 31 marca 2023 r. Wzór sprawozdania beneficjenta stanowi załącznik 2 do umowy podpisywanej przez wnioskodawcę z MRiT (Skarbem Państwa). Usługa biegłego rewidenta dotycząca oceny tego sprawozdania będzie usługą dającą racjonalną pewność zgodnie z regulacjami Krajowego Standardu Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) – „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych”, przyjętego uchwałą nr 3436/52e/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 8 kwietnia 2019 r., z późn. zm. („KSUA 3000 (Z)”).

KSUA 3000 (Z) nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zapoznania się przed wykonaniem usługi z okolicznościami zlecenia, które obejmują m.in.: warunki zlecenia, charakterystykę zagadnienia będącego przedmiotem zlecenia, kryteria pomiaru lub oceny, potrzeby informacyjne zamierzonych użytkowników oraz inne kwestie, na przykład zdarzenia, transakcje, warunki i praktyki, które mogą mieć znaczący wpływ na zlecenie. Standard wymaga, aby kryteria, które będą miały zastosowanie do sporządzenia przez jednostkę sprawozdania beneficjenta oraz biegłego rewidenta do oceny tego sprawozdania były właściwe w okolicznościach zlecenia, czyli stosowne, kompletne, wiarygodne, neutralne i zrozumiałe, a także że będą udostępnione zamierzonym użytkownikom.

Biegli rewidenci, którzy rozważają podjęcia się wykonania usługi, o której mowa powyżej, analizując założenia programu, związane z nim przepisy, 6 marca 2023 r. zgłosili do operatora programu i MRiT wątpliwości i ograniczenia, które mogą wpływać na możliwość realizacji usługi w sposób zgodny z wymogami obowiązującego standardu. Zgłoszone wątpliwości dotyczyły głównie zakresu sprawozdania beneficjenta, które ma być objęte oceną biegłego rewidenta oraz braku jednoznacznych i obiektywnych kryteriów sporządzenia, a tym samym pomiaru i oceny sprawozdania beneficjenta w przewidzianym przepisami zakresie. 9 marca 2023 r. odbyło się spotkanie członków PIBR z Dysponentem Funduszu, MRiT, oraz z operatorem programu, które miało na celu omówienie wątpliwości i wypracowanie rozwiązania, które pozwoli na wykonanie usługi zgodnie z wymogami standardu.

13 marca 2023 r. operator programu opublikował na swojej stronie internetowej zaktualizowaną wersję sprawozdania beneficjenta oraz dokumentu - zestawienie dowodów księgowych potwierdzających poniesienie kosztów (pod adresem: Dokumenty rozliczeniowe - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Portal Gov.pl (www.gov.pl)).

W rezultacie spotkania, biorąc pod uwagę potrzeby zamierzonego użytkownika usługi jakim jest operator programu i MRiT, zaproponowano jak następuje:

Wyłączenie z zakresu oceny biegłego rewidenta części 1 sprawozdania beneficjenta, stanowiącej oświadczenia beneficjenta; z tym, że oczekuje się, że w zakresie oceny biegłego rewidenta będą różnice pomiędzy danymi wykazanymi we wniosku o pomoc a zawartymi w sprawozdaniu beneficjenta;

Kryteria oceny biegłego rewidenta stanowić będzie podstawa sporządzenia opracowana i wskazana przez beneficjenta w stosunku do poszczególnych części sprawozdania 2-4

• podstawa sporządzenia będzie obejmować jako minimum opis wskazany w kolumnie D przez operatora programu oraz wszelkie doprecyzowania, które okażą się konieczne;
• w związku z tym podstawy sporządzenia wyliczeń poszczególnych wartości/kwot ujętych w sprawozdaniu beneficjenta mogą różnić się pomiędzy beneficjentami, w tym beneficjentami o porównywalnej działalności;
• ocena biegłego rewidenta obejmuje również ocenę podstawy sporządzenia zawartej w sprawozdaniu beneficjenta z założeniami programu rządowego;

W razie wątpliwości co do znaczenia sformułowań użytych we wzorze sprawozdania beneficjenta, należy odwołać się do terminów zawartych w programie rządowym;

Jeżeli terminy użyte w sprawozdaniu beneficjenta są zdefiniowane w innych przepisach prawa, jak np. ustawa o rachunkowości, wówczas terminy użyte w sprawozdaniu beneficjenta mają znaczenie zgodne z tymi przepisami;

Do sprawozdania beneficjenta zasadne może być dodanie załączników niezbędnych dla prawidłowego zrozumienia zaprezentowanych w nim w/w kwot i opisów.

W PIBR trwają prace nad wskazówkami dla biegłych rewidentów dotyczącymi procedur atestacji.

Przy okazji przypominamy o powiązanej z tą usługą interpretacji MF wyjaśniającej, że uchwała Rady Ministrów możne być uznana jako przepis prawa, o którym jest mowa w definicji czynności rewizji finansowej, a tym samym możliwości świadczenia tej usługi na rzecz badanych JZP (aktualność pt. „Interpretacja MF dotycząca pojęcia przepis prawa”).