W dniu 5 grudnia 2019 r. o godzinie 12.00 Krajowa Komisja Nadzoru spotkała się w Ministerstwie Finansów z panią Justyną Adamczyk – Dyrektorem Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej, będącej równocześnie Pełnomocnikiem ds. organizacji Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego oraz jej współpracownikami. Kolejne spotkanie w tym gronie dotyczyło problemów związanych z kontynuacją zadań kontrolnych po zakończeniu istnienia KKN, w szczególności planowanych a niezrealizowanych kontroli, uwzględnienia ryzyka w planowaniu kontroli, procedur kontroli, możliwości wykorzystania doświadczeń kontrolerów KKN w procesach kontrolnych PANA.

W tym samym dniu o godzinie 15.00 odbyła się konferencja zamykająca 17 lat funkcjonowania KKN.
Otworzył ją obecny przewodniczący KKN, Władysław Fałowski. Przy stole prezydialnym oprócz aktualnych członków KKN zasiadł Mirosław Kośmider – przewodniczący KKN w pierwszej i drugiej kadencji, najdłużej pełniący tę funkcję.

Przewodniczący KKN Władysław Fałowski powitał serdecznie wszystkich zgromadzonych byłych i obecnych członków KKN, kontrolerów etatowych oraz wizytatorów z mocy ustawy przemianowanych na kontrolerów. Niektórzy z nich występują w podwójnej roli. Wśród nich są też osoby, które mogą pochwalić się wykonywaniem funkcji kontrolnych od początku do chwili obecnej.

Grono wizytatorów i kontrolerów liczyło ponad dwieście osób, na konferencję zostali zaproszeni pełniący te funkcje w ostatnich latach i najbardziej aktywni. Niektórzy z różnych względów skreślili się z rejestru lub funkcjonują jako biegli rewidenci seniorzy. Kilkoro odeszło na zawsze. Nie jest znana dokładna lista tych ostatnich, dlatego zwrócono szczególną uwagę na tych, którzy odeszli w tym roku: śp. Antoniego Kwasiborskiego i śp. Grażynę Sikorską – ich pamięć i pamięć wszystkich pozostałych niewymienionych uczczono minutą ciszy.

Przewodniczący skierował słowa powitania szczególnie do Justyny Adamczyk, występującej w podwójnej roli, jako Dyrektora Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów i jako Pełnomocnika ds. organizacji Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego.

Powitał również Barbarę Misterską-Dragan Prezesa KRBR, Członków KRBR, Klaudię Hałas – Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego oraz Józefa Króla – Przewodniczącego Krajowego Sądu Dyscyplinarnego.

Gorąco przywitał również Katarzynę Marudę, Ewelinę Kaczorowską-Wiosnę, Małgorzatę Dysińską i Barbarę Pawlak, które przez lata współpracowały z członkami KKN, wizytatorami i kontrolerami, kontrolowanymi firmami audytorskimi, organami Polskiej Izby Biegłych Rewidentów, a także Departamentem Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów, w szczególności Biurem Komisji Nadzoru Audytowego.

Jednocześnie przekazał pozdrowienia wizytatorom i kontrolerom, którzy zostali zaproszeni na konferencję, ale z różnych względów nie mogli wziąć w niej udziału.

Pozdrowił również wizytatorów, którzy w różnym okresie pełnili swoje funkcje, a którzy nie zostali zaproszeni na konferencję – dla nich specjalne podziękowanie umieszcza się na stronie Polskiej Izby Biegłych Rewidentów wraz z tą informacją.

Oraz podziękował tym, którzy umożliwili zorganizowanie niniejszej konferencji i tym, którzy ją odpowiednio zorganizowali.

Następnie Przewodniczący KKN podziękował wszystkim, którzy przez te 17 lat w strukturach KKN działali na rzecz zgodności z prawem i standardami zawodowymi funkcjonowania podmiotów uprawnionych (obecnie firm audytorskich) i na rzecz wysokiej jakości usług świadczonych przez biegłych rewidentów wizytatorom/kontrolerom KKN realizującym swoje zadania w oparciu o umowy cywilnoprawne, kontrolerom etatowym, członkom KKN, pracownikom Biura zapewniającym właściwą realizację zadań KKN. Podziękowano także za 10-letnią współpracę Komisji Nadzoru Audytowego, pracownikom Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej obsługujących KNA i kontrolerom KNA.

– Dzisiaj nie czas, by dyskutować o zmianach, jakie następują z dniem 1 stycznia 2020. Dzisiaj czas na dyskusję, jak wykorzystać potencjał i doświadczenia całego zespołu dla dalszego doskonalenia działalności firm audytorskich, doskonalenia ich systemów wewnętrznej kontroli jakości i doskonalenia jakości usług biegłych rewidentów, w szczególności poprzez wspomaganie w tym zakresie firm audytorskich i biegłych rewidentów – powiedział Władysław Fałowski.

Na wykorzystanie doświadczeń zawodowych dotychczasowych kontrolerów KKN liczy także Polska Agencja Nadzoru Audytowego.

Następnie głos zabrała Justyna Adamczyk, która odczytała list Ministra Piotra Nowaka i pozdrowiła uczestników konferencji także w swoim imieniu. Pani Dyrektor przeprowadziła także szereg indywidualnych rozmów z uczestnikami konferencji.

Głos zabrała również Barbara Misterska-Dragan, Prezes KRBR, która w swoim przemówieniu odwołała się do roty ślubowania składanego przez Biegłych Rewidentów w momencie otrzymania uprawnień zawodowych. Podkreśliła, że przysięga ta jest zbiorem zasad, którymi powinni kierować się biegli rewidenci w pracy zawodowej. Podkreśliła, że zadaniem samorządu jest udostępnienie narzędzi, a także pokazanie właściwych, dobrych praktyk, dzięki którym biegli rewidenci będą mogli zasady zawarte w rocie ślubowania stosować w praktyce. Jednocześnie podziękowała członkom KKN, wizytatorom i kontrolerom za prace na rzecz samorządu, podkreślając ich rolę w aspekcie podnoszenia jakości usług świadczonych przez biegłych rewidentów oraz formy audytorskie, zaapelowała o wsparcie dla nich oraz działalności w nowych warunkach.

Władysław Fałowski w wystąpieniu wprowadzającym zwrócił uwagę, że troska samorządu o jakość usług biegłych rewidentów ma już 28-letnią tradycję.

Z mocy ustawy z roku 1991 utworzona została Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, do której zadań wpisano sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu przez członków Izby i przestrzeganiem przez nich etyki zawodowej. Ustawa wprowadziła Krajowego Rzecznika Dyscyplinarnego i Krajowy Sąd Dyscyplinarny, nie tworząc odrębnego organu do sprawowania nadzoru – zadanie to realizowano za pośrednictwem oddziałów regionalnych, a następnie komisji KRBR.

Zmiana ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie dokonana w roku 2000 wprowadziła istotne modyfikacje – podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych (dzisiaj firmy audytorskie) przestały być członkami samorządu i w miejsce składki członkowskiej zaczęły wnosić opłaty z tytułu nadzoru. Dla biegłych rewidentów prowadzono rejestr (ogół biegłych) i listę biegłych uprawnionych do badania sprawozdań finansowych. Wprowadzono nowy organ samorządu w postaci Krajowej Komisji Nadzoru, którego zadaniem jest organizowanie i sprawowanie nadzoru i kontroli nad należytym wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta i przestrzeganiem procedur badania (przeglądów) sprawozdań finansowych przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych. W konsekwencji tych zmian w roku 2002 odbył się Zjazd Nadzwyczajny, na którym wybrano pierwszy skład Krajowej Komisji Nadzoru:

• Adam Kęsik – przewodniczący
• Urszula Piszczorowicz – zastępca przewodniczącego
• Mirosław Kośmider – sekretarz
• Zdzisława Czarkowska-Wołczyńska
• Bogusław Reszka

W lipcu 2003 r. Adam Kęsik zrezygnował z pełnienia funkcji przewodniczącego. Przewodniczącą Krajowej Komisji Nadzoru została Urszula Piszczorowicz, a funkcję zastępcy objął Adam Kęsik. W listopadzie 2005 r. Urszula Piszczorowicz, po rezygnacji z funkcji przewodniczącej KKN, została sekretarzem KKN, zaś funkcję Przewodniczącego objął Mirosław Kośmider.

Na Krajowym Zjeździe Biegłych Rewidentów w roku 2007 wybrano Krajową Komisję Nadzoru w składzie:

• Mirosław Kośmider – przewodniczący
• Urszula Piszczorowicz – wiceprzewodnicząca
• Marek Błaszczak
• Jadwiga Godlewska
• Ewa Sowińska

Kolejna zmiana to ustawa z roku 2009. Nadzór nad samorządem przejmuje nowo utworzony organ, Komisja Nadzoru Audytowego, usytuowana w strukturze Ministerstwa Finansów. Podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych dzielone są na wykonujące czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego (w tym także w jednostkach niezaliczanych do JZP) oraz wykonujące czynności rewizji finansowej wyłącznie w jednostkach innych niż jednostki zainteresowania publicznego. Zdefiniowano kategorię jednostki zainteresowania publicznego. Wszystkie podmioty płacą opłatę z tytułu nadzoru od rocznych przychodów z tytułu wykonywania czynności rewizji finansowej tak na rzecz jednostek zainteresowania publicznego, jak i innych jednostek. 20% opłat należnych od podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych wykonujących czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego Krajowa Izba Biegłych Rewidentów przekazuje do budżetu państwa.

W roku 2011 kolejny Krajowy Zjazd Biegłych Rewidentów dokonał wyboru Krajowej Komisji Nadzoru w składzie:

• Andrzej Konopacki – przewodniczący
• Michał Rybus – zastępca przewodniczącego
• Adam Kęsik
• Grzegorz Skrzeszewski
• Jacek Wegner

Zjazd w roku 2015 wybrał Krajową Komisję nadzoru w składzie:

• Śp. Antoni Kwasiborski – przewodniczący
• Jacek Wegner – zastępca przewodniczącego
• Władysław Fałowski – od połowy kadencji przewodniczący
• Jadwiga Godlewska
• Stefan Wójcicki

Obecny skład Krajowej Komisji Nadzoru został wybrany w bieżącym roku:

• Władysław Fałowski – przewodniczący
• Jacek Wegner – zastępca przewodniczącego
• Śp. Antoni Kwasiborski
• Stefan Wójcicki
• Małgorzata Zandecka
• Agnieszka Kryśkiewicz-Burnos

Coroczne informacje o realizacji zadań KKN umieszczone są na stronie PIBR i stronie KNA i takie sprawozdanie za rok 2019 również zostanie sporządzone. Syntetycznie efekty pracy KKN za ostatnie trzy lata przedstawia następująca statystyka:

• rok 2017 przeprowadzono 212 kontroli, w wyniku których skierowano 22 wnioski do KRBR i 26 wniosków do KRD
• rok 2018 przeprowadzono 302 kontrole, w wyniku których skierowano 44 wnioski do KRBR i 21 wniosków do KRD
• rok 2019 przeprowadzono 81 kontroli, w wyniku których skierowano 12 wnioski do KRBR i 8 wniosków do KRD

Następnie obszerną informację o początkach pracy KKN, sprawach organizacyjnych, tworzeniu zespołu wizytatorów, tworzeniu procedur kontroli, szkoleniu wizytatorów oraz przebiegu pierwszych kontroli przedstawił Mirosław Kośmider. Odczytał także list od Adama Kęsika, pierwszego przewodniczącego KKN, który nie jest obecny na konferencji.

Informację o kolejnym etapie funkcjonowania i kontroli KKN, w szczególności kontroli badań jednostek zainteresowania publicznego, które mogły być kontrolowane wyłącznie przez kontrolerów zatrudnionych na etacie, przedstawił Jacek Wegner. W szczytowym momencie udało się zatrudnić zespół 17 takich kontrolerów. Kontrole te odbywały się pod ścisłym nadzorem KNA. Jacek Wegner odczytał list od Andrzeja Konopackiego, przewodniczącego KKN trzeciej kadencji.

Głos zabrali także Klaudia Hałas, KRD i Józef Król, przewodniczący KSD.

Z dużą satysfakcją przyjęto wystąpienie Katarzyny Marudy wraz z Eweliną Koczorowską-Wiosną, Małgorzatą Dysińską i Barbarą Pawlak.

Następnie, z udziałem Prezes KRBR Barbary Misterskiej-Dragan, przystąpiono do wręczenia specjalnych listów z podziękowaniem za współpracę z KKN. Wręczono je:

• pracownikom biura
• byłym członkom KKN
• obecnym członkom KKN
• byłym wizytatorom i kontrolerom KKN
• ostatnim kontrolerom KKN

Władysław Fałowski poinformował o przyznaniu na wniosek KKN medalu dla Agnieszki Kryśkiewicz-Burnos oraz o trybie wystąpienia przez KKN do KRBR w sprawie przyznania odznak samorządowych.

Podsumowując konferencję, uznano, że w interesie prawidłowej merytorycznie oceny pracy biegłych rewidentów jest, by kontrole w jak największym stopniu przeprowadzali biegli rewidenci – PANA potrzebuje kontrolerów, a firmy audytorskie i biegli rewidenci kontrolerów, którzy w ramach kontroli będą także pomagać.
Jeżeli będzie możliwa współpraca z PANA w ramach realizacji kontroli przez dotychczasowych kontrolerów na innych zasadach niż umowa o pracę, można będzie na taką współpracę liczyć.
W ramach wsparcia firm audytorskich i biegłych rewidentów oraz zapewnienia wysokiej jakości usług chcemy liczyć na pomoc i przekazanie swoich doświadczeń przez kontrolerów poprzez odpłatne świadczenie usług w zakresie testowania SWKJ, przeprowadzenia testowych kontroli, pomoc w przygotowaniu odpowiedzi na zastrzeżenia do protokołu, pomoc w przygotowaniu odpowiedzi na zalecenia pokontrolne. Taka działalność powinna sprzyjać wzrostowi jakości świadczonych usług, co jest także w interesie PANA.

Na zakończenie zaproszono uczestników konferencji na uroczystą kolację.